16/02/2015 Diş Tedavisi

ONLINE RANDEVU AL ÖNCE - SONRA KLİNİK SANAL TURU

ESTETİK VE FONKSİYONEL SORUNLAR                

Estetik problemler genellikle dişli prova safhasında yeterli
özenin gösterilmemesi ve hastanın fikrinin alınmamasından kaynaklanır. Bunların
yanında estetikle ilgili şikayetlerin görülmesinde hastanın yakın çevresinin de
büyük etkisi vardır. Genellikle hastaların estetikle ilgili şikayetleri şu
noktalar üzerinde toplanır:

Yetersiz dudak ve yüz desteği: Özelikle orta yaşın
üzerindeki bayan hastaların protezlerinden beklentileri oldukça fazladır. Yapılan
protezle yüzlerindeki kırışıkların tamamen ortadan kalkacağını düşünürler; bu
konuda önceden hastaya gerekli açıklamalar yapılarak bir hayal kırıklığı
yaşaması önlenebilir. Bazı durumlarda da ön dişlerin hatalı dizilmesi ve ön
bölgede kaide plağının ince yapılması sonucunda yetersiz dudak desteği görülür.
Hekimin dişli provada bu konuya çok dikkat etmesi gerekir. Bu durumda ön dişler
yeniden dizilmek’ ve kaide plağı kalınlaştırılarak dudak desteği sağlanmalıdır.

Burun ve çene ucunun birbirine yaklaşması:

Yaşı ilerlemiş hastalarda destek dokulara gelen yük miktarım
azaltmak için dikey boyutun bir miktar düşük yapılması sonucu çene ucu normalden
daha çıkıntılı ve buruna yaklaşmış olarak görülür. Prova safhasında bu durum
hastaya açıklanarak onayı alınmalıdır. Eğer dikey boyut çok düşük alınmışsa
dikey boyutun normal olduğu yeni bir protez yapılmalıdır.

   Ön dişlerin rengi, şekli, boyutları ve pozisyonları

Çoğunlukla bu konudaki şikayetler ön dişlerin aşırı labialde
veya lingualde konumlandınldığı şeklindedir. Eğer hasta daha önceden kötü yapılmış
bir protez kullanmışsa, dişlerin konumlarıyla ilgili kesin kararını vermeden
önce dokuların adapte olabilmesi için bir müddet beklemesi tavsiye edilir.

 Dişlerin
görünme miktarları: Dikey boyut ve oklüzal düzlemin yeri yanlış tespit edildiği
za

man üst veya alt dişlerin birisi çok görünürken diğeri ya az
görünecek veya hiç görünmeyecek

tir. Bu durumda sorunun çözümü için her üç vakada da
protezin yenilenmesi gerekecektir.

Böyle bir protezin yapılması çiğneme kuvvetinin yetersiz
olmasına neden olacaktır.

Üst dudağı kısa olan hastalarda dişler üst dudağın altında
tamamen görüldüğü gibi, gülme esnasında dişlerle beraber kaide plağı da görülebilir.
Dişlerin üst dudaktan görünme miktarı yaşla ilgili olarak da değişiklik
gösterir. Genellikle ön dişlerin kesici kenarları genç kadınlarda üst dudaktan
üç mm kadar, genç erkeklerde iki mm kadar görünürken orta yaşılılarda üst
dudakla aynı seviyede, yaşlılardaysa bu seviyeden daha yukarıdadır. Ancak özellikle
yaşlı bayanlar dişlerinin görünmesini istedikleri için bazen hastanın isteğine
göre modifikasyon yapılabilir.

Konuşmayla ilgili problemler

İlk defa protez yapılan veya protezi yenilenen bir hastada
çevre dokuların bu duruma adapte olabilmesi için belli bir sürenin geçmesi
gerekir. Bu süre içinde hasta bir takım sesleri yanlış telaffuz edebilir veya
konuşmasında bozulma olabilir. Bu durumun geçici olduğu ve dokuların adapte
olmasıyla konuşmanın bir müddet sonra düzeleceği hastaya anlatılmalıdır. Fakat
hastanın şikayetleri üçdört hafta içerisinde geçmezse protezde birtakım
düzeltmeler yapma zorunluluğu ortaya çıkar. Bu sürenin sonunda en sık
karşılaşılan şikayetler ve nedenlerini şöyle sıralayabiliriz.

‘p,b,m ve n’ harflerinin yanlış telaffuz edilmesi

Bu harfler telaffuz edilirken alt ve üst dudağın birbirine
temas etmesi gerekir. Dikey boyutun yüksek veya anterior dişlerin labialde
konumlandırılması sonucunda hasta alt ve üst dudağını birbirine temas
ettirmekte zorlanır. Harflerin doğru telaffuz edilmesi için dikey boyut ayarlanmalı
ve dişler doğru konumda olacak şekilde dizilmelidir.’f ve v’
harflerinin yanlış telaffuz edilmesi Bunun nedeni üst keser dişlerin alt dudağa
göre anteroposterior veya vertikal konumlarının yanlış olmasıdır. Bu durumda
keser dişler alt dudakla normalden erken temas eder veya dudak üzerinde farklı
bir noktaya temas edeceğinden ‘f harfi V, veya V harfi T gibi telaffuz edilebilir.
Problemin çözümü için keser dişlerin konumları değiştirilir veya yeni bir protez
yapılır. Genellikle T harfi söylenirken üst kesici dişler alt dudağın kuru
tarafına, V harfi söylenirkense üst dişler alt dudağın ıslak tarafına temas
eder. ‘g ve k’
harflerinin yanlış telaffuz edilmesi Bu harfler telaffuz edilirken dil sırtı
üst protezin posterior kısmıyla temas eder. Bu bölgenin kalın yapılması
harflerin telaffuz edilmesinde güçlüklere neden olur. Sorun üst protezin bu
bölgesi inceltilerek çözümlenebilir. ‘s’
harfinin yanlış telaffuz edilmesi Konuşma sırasında dille protezin palatinal
kısmı arasında oluşan küçük aralıktan havanın geçmesiyle ‘s’harfi telaffuız
edilir. Protezin palatinal kısmının kalın yapılması veya üst keser dişlerin
palatinalde konumlandırılması durumunda bu harf telaffuz edilemez. Ayrıca protezin
palatinal kısmının ince yapıldığı durumlarda da hasta konuşurken sürekli ‘s’
sesinin çıktığı yönünde şikayet eder. Şikayetin içeriğine göre protezin
palatinali inceltilerek, dişlerin konumları değiştirilerek veya protezin
palatinal kısmına akril eklenmesi yoluyla tüm bu sorunlar çözülebilir. Dikey
boyutun yüksek olduğu vakalardaysa ‘s’ harfi ‘ş’ harfi gibi telaffuz edilir. Bu
durumda inter oklüzal aralık kontrol edilir, dikey boyut düşürülür.’t,d,l ve
r’ harflerinin yanlış telaffuz edilmesi Bu harfler telaffuz edilirken dil üst
keser dişlerin arkasında bir yerde, üst protezin palatinal kısmına temas eder.
Üst premolarlar arası mesafedeki değişiklikler bu harflerin telaffuzunu
güçleştirir.

Premolarlar arası mesafe genişletilerek dilin hareket alanı
genişletilmelidir. Protezlerin kullanılmasından sonra erken dönemde ortaya
çıkan problemler çoğunlukla tedavi aşamasının başlangıcında göz ardı edilen
sorunlardan kaynaklanmaktadır. Bu şikayetleri minimuma indirmek için tedaviye
başlamadan önce hastalardan panaromik röntgen alınarak mevcut patolojiler
belirlenmeli, eski protezlerden kaynaklanan doku problemleri, protezleri
kullandırmamak suretiyle ya da protez altına yumuşak astar materyalleri
uygulayarak düzeltilmelidir. Protez altındaki dokular tamamen